Żałoba po bliskich to niezwykle trudny okres, który potrafi trwać nawet wiele miesięcy. Dzieli się on na kilka etapów, obejmujących szok i potępienie, tęsknotę i żal, dezorganizację i rozpacz oraz reorganizację. Przebycie wszystkich tych faz jest niezbędne, aby stopniowo wracać do normalnego życia po utracie ukochanej osoby. Na czym zatem będą polegać kolejne okresy żałoby?
Etap 1 – szok i potępienie
Pierwsza faza żałoby ma miejsce bezpośrednio po śmierci bliskiego człowieka. Wiele osób w tym czasie nie dopuszcza do siebie wiadomości o stracie, zaprzeczając temu nieodwołalnemu faktowi. Taka sytuacja będzie miała szczególnie miejsce w momencie, gdy odejście ukochanej osoby było nagłe i niespodziewane. Jeżeli jednak było ono poprzedzone długą chorobą czy powolnym pogarszaniem się stanu zdrowia, szok po śmierci może przebiegać w nieco łagodniejszy sposób.
Etap 2 – tęsknota i żal
Gdy minie już pierwsze oszołomienie spowodowane stratą, rozpoczyna się okres żalu i tęsknoty za zmarłym, objawiający się najintensywniejszym smutkiem. W tym czasie żałobnicy często płaczą, wspominają chwile spędzone z utraconą osobą, a niekiedy nawet czekają na jej powrót do domu lub wydaje im się, że spotykają ją na ulicy. Jednocześnie narasta w nich gniew na niesprawiedliwy los, który odebrał im ukochaną matkę, męża czy dziecko. Rozbudzają w sobie poczucie winy, że nie zrobili wszystkiego co mogli, by uratować przed śmiercią bliską osobę. Etap ten często przenika się z kolejnym okresem dezorganizacji i rozpaczy.
Etap 3 – dezorganizacja i rozpacz
Trzeci etap żałoby to dezorganizacja i rozpacz, która utrudnia powrót do normalnego funkcjonowania. Żałobnikom doskwiera poczucie beznadziei i bezradności, połączone z silnym smutkiem i lękiem. Czują się oni osamotnieni, a dodatkowo z własnej woli izolują się od innych, nie widząc sensu w kontaktach międzyludzkich i dalszym życiu. W tym okresie znacząco zmniejsza się poczucie bezpieczeństwa i własnej tożsamości, związane z zerwaniem silnej więzi z bliską osobą oraz utratą zależności od niej. Część ludzi w żałobie wykazuje irracjonalną nadzieję na ponowne ujrzenie zmarłego, wierząc, że informacja o jego śmierci była jedynie przykrą pomyłką.
Etap 4 – reorganizacja
Gdy ból po stracie nieco się zmniejszy, a fakt śmierci bliskiej osoby zostanie zaakceptowany, rozpoczyna się faza reorganizacji. To czas, gdy ludzie powoli wracają do dawnej równowagi, stopniowo wznawiając realizację codziennych obowiązków domowych i zawodowych oraz ponawiając zaniedbane wcześniej kontakty z innymi. Najcięższy okres po odejściu ukochanego człowieka przemija, a żałobnicy zaczynają układać swoje dalsze życie na nowo, już bez utraconej osoby.
Przejdź przez żałobę świadomie
Odpowiednie przepracowanie każdego z tych okresów żałoby pozwala na pogodzenie się z odejściem zmarłego i zachowanie dobrych wspomnień o nim. Pozwala także na stworzenie nowego planu na życie oraz powzięcie kolejnych celów, które staną się pobudką do dalszego działania.
