W większości przypadków nie da się dokładnie przewidzieć z góry czasu życia, ani przyczyny śmierci konkretnej osoby. Co innego, gdy przychodzi do szacunków dotyczących konkretnych grup czy nawet całych społeczeństw. Wnioski płynące z analizy statystyk umieralności na świecie mogą zaskakiwać, a także być bardzo cenne z poznawczego punktu widzenia.
Po co nam statystyki zgonów?
Kraje rozwinięte systematycznie gromadzą dane na temat swojej populacji. Jednymi z najważniejszych są te dotyczące umieralności. To nie tylko sumaryczna liczba zgonów. Duże znaczenie ma wyszczególnienie danych dodatkowych takich jak: przyczyna zgonu, wiek, płeć czy zawód. Im więcej istotnych zmiennych takie statystyki uwzględniają, tym dokładniejsze odpowiedzi pozwalają uzyskać. Mają one ogromne znaczenie dla dobra żyjących oraz przyszłości kolejnych pokoleń. Ich wnikliwa analiza rzuca światło na stan zdrowie całego społeczeństwa oraz to jakim problemom musi stawić czoła.
Statystyki umieralności w 2019r.
W 2019 roku w na całym świecie zmarło ponad 58 milionów osób. W Europie było to ponad 8 milionów, z czego 400 tyś. w Polsce. Kolejne 3 miliony w Ameryce Płn.. Dla porównania w tym samym okresie w Afryce odnotowano 10 milionów, a w Azji aż 32 miliony zgonów. Dane te w oderwaniu od kontekstu mogą szokować. Dopiero w zestawieniu z innymi możemy je odpowiednio zinterpretować. I tak w Afryce, aż 35% z ogólnej liczby zgonów, stanowią dzieci poniżej 15 roku życia, 38% ludzie pomiędzy 15. a 65. rokiem życia i 27% starsi. Taka struktura zgonów jest charakterystyczna dla krajów słabo rozwiniętych, ubogich, o małym dostępie do podstawowej opieki medycznej. W Europie zaledwie 22% wszystkich zgonów to osoby poniżej 65. roku życia.
Struktura zgonów w Polsce
We wszystkich krajach rozwiniętych struktura zgonów z wyszczególnieniem ich przyczyn kształtuje się podobnie. Na przykładzie Polski, w 2017 roku, aż 168 tyś. osób umarło z powodu niewydolności układu krążenia, a kolejne 109 tyś. w wyniku chorób nowotworowych. To dwie przyczyny odpowiadające za większość zgonów. Duży udział mają także cukrzyca, choroby wątroby, nerek oraz niewydolność układu oddechowego. Niepokoić może wysoka i niemalejąca z roku na rok liczba samobójstw (blisko 7000), a także powikłań w związku z nadużywaniem alkoholu (4400). Spośród przypadków śmierci tragicznej odnotowano 4 tyś. zgonów w wyniku wypadków drogowych, 904 utonięcia, 631 zgonów w pożarach oraz 666 zabójstw.
Po co tworzymy statystyki umieralności?
Prawidłowa interpretacja danych statystycznych pozwala dostrzec i zdiagnozować problemy społeczeństwa. W tym takie, które ciężko spostrzec w inny sposób. Dzięki temu możliwe jest reagowanie z wyprzedzeniem, opracowanie strategii działania na występujące zagrożenia, a następnie obserwowanie skuteczności podjętych działań. Dzięki dokładnym statystykom umieralności możemy zapobiec wielu tragediom na poziomie całego społeczeństwa.
